ایشان یک فردی بودند که عارف بودند. علما گاهی اوقات نمی‌توانستند ببینید علم حکمت با علوم دینی دیگر خیلی تفاوت دارد. عرفان و علم توحید یک مقدار تفاوت دارد. البته علم عرفان با تمام مشخصات، اگر کسی علم عرفان بخواند و بخواهد برود مجتهد بشود و علم دین را یاد بگیرد، قاتی می‌کند؛ چنانکه بعضی‌ها […]
یکی از مهم‌ترین کارهایی که مرحوم آیت‌الله‌العظمی شاه‌آبادی کرده‌اند و من از افراد موثقی این را شنیده‌ام و از سنت‌های حسنه ایشان باقی مانده، این است که می‌فرمودند: «به علت اینکه این موعظه و نصیحت و این صحبت‌ها، حیات معنوی است و غذای روح انسان‌هاست و مردم نیاز دارند، این برنامه‌ها نباید تعطیل بشود. باید […]
در حدیثی از امام باقر علیه‌السلام می‌خوانیم: الکَمالُ کُلُّ الکَمالِ اَلتَفَقَّهُ فی الدّین وَ الصَّبرُ عَلی النائِبَة وَ التَقدیرِ المَعیشَة؛ کمال انسان در این است که 1. در دین تفقه کند، 2. بر بلایای زندگی صبر کند و 3. در زندگی اهل تقدیر و اندازه‌گیری و رعایت اعتدال باشد. از مواردی که معمولاً از خاطر دین‌داران […]
اگر روش بزرگان دین برای مردم تبیین بشود، مردم ما مقلدند، آنچه از مرجع بشنوند یا مشاهده كنند، عمل می‌كنند، رستگار می‌شوند، موفق می‌شوند و درواقع آرامش را به خودشان بازمی‌گردانند. من به یكی از این وسواسی‌ها گفتم: «شما می‌دانی در این مصرف آب شما مدیون مردمی؟ این آب مال من و تو كه نیست. […]
از دیگر ارکان اندیشه سیاسی مرحوم شاه‌آبادی، آمیختگی دین و سیاست است. او که سیاست را عبارت از «تدبیر در جریان مصالح نوعیه و منع از تحقق مفاسد آن‌ها» تعریف می‌کند، میان آن با تزویر و تدلیس و شیطنت جدایی می‌افکند و چنین سیاستی را تحریف در مفهوم سیاست می‌شمرد. از نظر ایشان، قوانین و […]
دوم [علت از اسباب بیمارکننده مسلمانان] یأس از ظهور سعادت دینی و دنیوی است؛ یعنی هر گاه سنجیده شود سعادت با قوۀ عامله خود، با اینکه اگر خود را از بحر اُجاج غرور[1] خارج نموده [باشد]، گرفتار چاه پرتباه یأس می‌نماید و خود را متوقف [نموده] و از هر گونه تکلیف، بَری[2] و عَری[3] دانسته، […]
خداوند متعال در سورۀ نمل فرموده است: وَإِذا وَقَعَ القَولُ عَلَيهِم أَخرَجنَا لَهُم دَابَّةً مِّنَ الْأَرضِ تُكَلِّمُهُم أَنَّ النَّاسَ كَانُوا بِآيَاتِنَا لَا يُوقِنُونَ[1] و هنگامی که فرمان عذاب آن‌ها رسد، جنبنده‌ای را از زمین برای آن‌ها خارج می‌کنیم که با آنان تکلم می‌کند که مردم به آیات ما ایمان نمی‌آورند. در این آیه چند مطلب قابل بحث است: مطلب […]
از دیدگاه عرفای اسلامی، مقصود از ریاضت ترک کامل مواهب دینی و مادی، گوشه‌گیری و نابود کردن کامل بدن نیست، بلکه ریاضت برنامه‌ای است برای کنترل نفس و استفاده از آن به عنوان مرکب و وسیله‌ای برای پیمودن راه کمال. حضرت آیت‌الله شاه‌آبادی نیز در عین اینکه توصیه به ریاضت نموده و می‌فرمایند: «آن وقتی […]
چکیده دو عامل اساسی ما را به طرح اندیشه‌های شاه‌آبادی (رحمه الله) فرامی‌خواند: تأثیر او بر اندیشه و شخصیت معمار انقلاب اسلامی که به ما سبک جدیدی از اندیشه و زندگی بخشید و نقش نظریۀ فطرت وی در دین‌شناسی معاصر. شاه‌آبادی نظریۀ فطرت را با رویکردی هرمنوتیکی از آیۀ فطرت[1] استنباط کرده است. این نظریه […]
یکی از شبهات این است که اگر شما در ادیان نگاه بکنید، می‌گویند «دین چگونه به وجود آمده؟» دین بر مبنای نیاز بشر به وجود آمده، یعنی کل کتاب‌های ادیانی را اگر شما نگاه بکنید، زیرساخت‌شان در واقع همین است؛ چون نگاه این‌ها یک نگاه جامعه‌شناسانه به دین است. دین را مثل یک خانواده فرض […]
