امتیاز بی‌رقیب در عرفان

آقا میرزا محمدعلی شاه‌آبادی، تهرانی‌الاصل[1]، جامع معقول و منقول بود. در فلسفه و عرفان شاگرد میرزای جلوه[2] و میرزای اشکوری[3] بوده است. در تهران به مقام مرجعیت فتوا رسید. در سال‌های اقامت مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری در قم، سال‌ها به قم مهاجرت کرد و فضلا از محضرش کمال بهره را بردند. در عرفان، امتیاز بی‌رقیبی داشت. بسیاری از بزرگان حوزۀ قم از نظر معارف، دست‌پروردۀ این مرد بزرگ بودند. یکی از اساتید بزرگ ما (امام خمینی) در آن مدت از محضر پرفیض این مرد بزرگ استفاده برد و او را بالاخص در عرفان بی‌نهایت می‌ستود. استادهایمان را می‌دیدیم که فوق‌العاده نسبت به او احترام می‌گذاردند. حتّی به اندازه‌ای که می‌دیدیم در معارف اسلامی برای شاه‌آبادی احترام قائل‌اند، برای حاج شیخ عبدالکریم این‌قدر احترام قائل نبودند.

[1] ایشان اصلاً زادۀ بیدآباد اصفهان بودند.

[2] فیلسوف کبیر، آیت‌الله میرزا ابوالحسن اصفهانی جلوه (متولد 1238 و متوفای 1314ق) از حکمای اربعه است و در عصر قاجار در تهران اقامت داشته؛ از شاگردان ملاهادی سبزواری است. او همچنین از شاعران فاضل و حکیم دوران اخیر است که احاطۀ علمی‌اش به عمق و گستردگی آثارش کمک شایانی کرده است. وی بر اشعار ملاصدرا شرح مستوفی و ممتّعی نگاشته است.

[3] حکیم میرزا هاشم اشکوری (متولد ۱۲۱۳ و متوفای 1293ش) تدریس عرفان نظری در تهران به ایشان منحصر بود. آقا میر شهاب‌الدین نیریزی با وجود آن‌که در مشرب عرفان صاحب ذوق بود و خود از پرورش‌یافتگان آقا علی مدرس و جلوه و صهبای قمشه‌ای به شمار می‌رفت، طالبان این علم را به ایشان ارجاع می‌داد.