نیروی واهمه همان شعور ابتدایی است كه در جزئیات امور زندگی انسان كاربرد دارد، نیروی واهمه در دسترس تصرفات موجوداتی نامرئی به نام شیاطین یا ابالسه است كه بسیاری از حكمای معاصر از جمله امام خمینی متذكر تصرفات باطنی و درونی آن دشمن نادیدنی در نیروی واهمه و مبارزه عقل با آن شده‌اند. مثلاً در […]
زیرساخت اندیشۀ دینی فیلسوف فطرت آیت‌الله شاه‌آبادی نظریۀ فطرت را با رویکردی هرمنوتیکی از آیۀ فطرت استنباط کرده است. این نظریه تمام فلسفه و زیرساخت اندیشۀ دینی وی است. یکی از مسائل مهم کلامی در عصر جدید مسئلۀ خاستگاه دین است که مبتنی بر فرضیاتی چون فقدان پایۀ منطقی برای دین، نفی ریشه در ذات […]
در واقع آقای شاه‌آبادی چون فصوص درس می‌دادند – که آن‌طوری که مستحضر هستید، امام خمینی به مدت هفت سال در حوزه قم، زمانی که آقای شاه‌آبادی در قم بودند نزد ایشان فصوص می‌خواندند – خودبه‌خود خواندن فصوص و درس دادن آن در نگاه و اندیشه آقای شاه‌آبادی اثر داشته. از جمله مباحثی را که […]
از توجهات جامعه‌شناسانه و دقیق اندیشۀ سیاسی آیت‌اللّه شاه‌آبادی، بررسی نقطۀ عزیمت جامعۀ دینی و جامعۀ مدنی است. اگرچه واژۀ جامعۀ مدنی و جامعۀ دینی از واژگان رایج امروزین است و در عصر حیات آن مرحوم چنین واژگانی متداول نبوده، لبّ و محتوای کلام ایشان گویای همان حقیقتی است که تعبیر و ترجمان آن به […]
مرحوم آيت‌الله‌العظمی ميرزا محمدعلی شاه‌آبادی در انتهای اكثر فصل‌ها و شذره‌های كتاب «شذرات المعارف» عبارت «ناحيۀ مقدسۀ اسلام» را ذكر كرده‌اند و در واقع ايشان اثر را با عنوان ناحيۀ مقدّسۀ اسلام امضاء نموده‌اند. يافتن مقصود و منظور دقيق ايشان از اين عبارت، نيازمند تحقيق مفصلی است. ليكن به نظر می‌رسد كه ظاهراً ايشان با […]
همسران آيت‌الله شاه‌آبادی خيلی با هم صميمی و دوست بودند و از نظر شعور فرهنگی و اجتماعی در سطح بالایی قرار داشتند. هيچ‌وقت مسائل پيش پا افتاده مانند هوو بودن، يا حسادت برای زندگی همديگر، يا غرور بی‌جا كه «زندگی با آيت‌الله شاه‌آبادی فقط حق من است و ديگران آن را تصرف كرده‌اند»، كه موجب […]
بسیاری از بندگان خالص خدا با توانی بالا و البته هموارگی در راه بندگی خداوند کوشا هستند. هنگامی که حضرت امیرالمؤمنین سلام‌الله‌علیه در نامه‌ای اشاره به ماجرای خیبر می‌کنند، آن حادثه محیرالعقول را وابسته به قدرتی ملکوتی و جانی برافروخته از نور الهی می‌دانند.[1] این مسئله ثابت می‌کند که مردان خدایی نیروی ویژه خود را […]
این نکته را نباید فراموش کرد که تبحر آیت‌اللّه شاه‌آبادی و برجستگی و کمالات او، تنها در عرفان یا فلسفه خلاصه نمی‌شد. به اعتقاد پاره‌ای از خوشه‌چینان خرمن وجود او، مهارت ایشان در فقه و اصول بیش از فلسفه بوده و جنبۀ عرفانی ایشان موجب مستور ماندن بُعد فقهی و اصولی او گشته است. او […]
آيت‌الله‌العظمی شاه‌آبادی آن‌قدر به آرامش محيط خانواده اهميت می‌دادند كه وقتی هم مريض می‌شدند، برای اينكه اعضاي خانواده نگران نشوند، مريضي خودشان را به آن‌ها انتقال نمی‌دادند و برای آن‌ها بازگو نمی‌كردند. با اينكه می‌دانستند اعضای خانواده در موقع بيماری مانند پروانه به دور او می‌گردند و از او مراقبت می‌كنند، ترجيح می‌دادند كه بيماری […]
چشم بصیرت و دیده باطنی رستگان از طبیعت، هرگز به خواب نمی‌رود؛ هرچند چشم سر در خواب و استراحت باشد. آیت‌الله شاه‌آبادی از جمله روشن‌ضمیرانی بود که وقایع را در برزخ، پیش از ظهور در ناسوت، مشاهده می‌کرد. برای نمونه، خوابی را که ایشان در سال‌هایی که در قم ساکن بودند، دیده و برای شاگردان […]
