س: همانطوری که مستحضرید، آیت‌الله شاهآبادی را با عنوان فیلسوف فطرت مي‌شناسند و به این نام اشتهار پیدا کرده‌اند. آیت‌الله شاهآبادی نظریه فطرت را با توجه به تفسيري که از آیه 30 سوره روم برداشت کرده‌اند تحلیل می‌کنند و نظریه فطرت خودشان را که یکی از ارکان نظریه آیت‌الله شاهآبادی نيز است مطرح می‌شود. این […]
از دیدگاه عرفای اسلامی، مقصود از ریاضت ترک کامل مواهب دینی و مادی، گوشه‌گیری و نابود کردن کامل بدن نیست، بلکه ریاضت برنامه‌ای است برای کنترل نفس و استفاده از آن به عنوان مرکب و وسیله‌ای برای پیمودن راه کمال. حضرت آیت‌الله شاهآبادی نیز در عین اینکه توصیه به ریاضت نموده و می‌فرمایند: «آن وقتی […]
س: همانطوری که مستحضر هستید، در ساحت عرفانی ما، به‌ویژه در سنن، علی‌‌الخصوص عرفان و فلسفه، بحث مکتوم بودن مطرح بوده است و اینکه خیلی از تعالیم را در حقیقت مکتوم می‌‌کردند و در پنهان به افراد خاص تعلیم می‌‌کردند. حتی در تعابیر دینی و شریعتی ما داریم که مَحرم سرّ را می‌‌جستند و به […]
بگذارید یک عبارت از مرحوم آقای شاهآبادی در باب ولایت بگویم. آیه شریفه امانت به اشکال مختلف تفسیر شده. مثلاً ملاصدرا امانت را آنجا وجود تفسیر می‌‌کند؛ با یک تفسیر خاص «انا ارضنا الامانة علی السماوات» در پایان آیه آمده که آسمان‌‌ها و زمین و کوه‌‌ها ولایت را نپذیرفتند «و اشفقن منها»؛ ترسیدند، «و حملها […]
عشق حق در تمام ذرات عالم ساری و جاری است و نشانه آن، حرکت و عدم سکون عالم است. از مکان تا زمان، از ریزترین‌ها چون الکترون‌ها تا عظیم‌ترین‌ها مانند کهکشان‌ها، همه در حال جنبش و دگرگونی است؛ تغییر و تحولی که رو به پیشرفت و تعالی است. حرکتی که خود از قوانین تغییرناپذیر الاهی […]
نیروی واهمه همان شعور ابتدایی است كه در جزئیات امور زندگی انسان كاربرد دارد، نیروی واهمه در دسترس تصرفات موجوداتی نامرئی به نام شیاطین یا ابالسه است كه بسیاری از حكمای معاصر از جمله امام خمینی متذكر تصرفات باطنی و درونی آن دشمن نادیدنی در نیروی واهمه و مبارزه عقل با آن شده‌اند. مثلاً در […]
زیرساخت اندیشۀ دینی فیلسوف فطرت آیت‌الله شاهآبادی نظریۀ فطرت را با رویکردی هرمنوتیکی از آیۀ فطرت استنباط کرده است. این نظریه تمام فلسفه و زیرساخت اندیشۀ دینی وی است. یکی از مسائل مهم کلامی در عصر جدید مسئلۀ خاستگاه دین است که مبتنی بر فرضیاتی چون فقدان پایۀ منطقی برای دین، نفی ریشه در ذات […]
در واقع آقای شاهآبادی چون فصوص درس می‌دادند – که آن‌طوری که مستحضر هستید، امام خمینی به مدت هفت سال در حوزه قم، زمانی که آقای شاهآبادی در قم بودند نزد ایشان فصوص می‌خواندند – خودبه‌خود خواندن فصوص و درس دادن آن در نگاه و اندیشه آقای شاهآبادی اثر داشته. از جمله مباحثی را که […]
از توجهات جامعه‌شناسانه و دقیق اندیشۀ سیاسی آیت‌اللّه شاهآبادی، بررسی نقطۀ عزیمت جامعۀ دینی و جامعۀ مدنی است. اگرچه واژۀ جامعۀ مدنی و جامعۀ دینی از واژگان رایج امروزین است و در عصر حیات آن مرحوم چنین واژگانی متداول نبوده، لبّ و محتوای کلام ایشان گویای همان حقیقتی است که تعبیر و ترجمان آن به […]
مرحوم آيت‌الله‌العظمی ميرزا محمدعلی شاهآبادی در انتهای اكثر فصل‌ها و شذره‌های كتاب «شذرات المعارف» عبارت «ناحيۀ مقدسۀ اسلام» را ذكر كرده‌اند و در واقع ايشان اثر را با عنوان ناحيۀ مقدّسۀ اسلام امضاء نموده‌اند. يافتن مقصود و منظور دقيق ايشان از اين عبارت، نيازمند تحقيق مفصلی است. ليكن به نظر می‌رسد كه ظاهراً ايشان با […]
