مراجع همزمان با مرحوم آقای شاه‌آبادی مرحوم حاج سید ابوالحسن اصفهانی[1]، مرحوم حاج حسین نائینی[2] و حاج‌آقا نورالله نجفی[3] در اصفهان بودند. نقطه اتحادشان در قضیه مخالفت با نظام حکومتی بود که عده‌ای از علما از نجف آمدند به قم و عده‌ای هم از اصفهان، و در قم تشکیلاتی را در مخالفت با شاه ترتیب […]
مراجع همزمان با مرحوم آقای شاه‌آبادی مرحوم حاج سید ابوالحسن اصفهانی[1]، مرحوم حاج حسین نائینی[2] و حاج‌آقا نورالله نجفی[3] در اصفهان بودند. نقطه اتحادشان در قضیه مخالفت با نظام حکومتی بود که عده‌ای از علما از نجف آمدند به قم و عده‌ای هم از اصفهان، و در قم تشکیلاتی را در مخالفت با شاه ترتیب دادند و موضوع آن هم نظام وظیفه بود. در این تجمع، حاج شیخ عبدالکریم حائری کم می‌آمدند، معتقد بودند ما در سیاست مبتدی هستیم و گول می‌خوریم. آقایان نامبرده به اتفاق آقای شاه‌آبادی شرکت می‌کردند، ولی در مسئله فلسفه و عرفان با هم فرق داشتند.
فلسفه و عرفان، آن زمان در حوزه مذموم بود و آقای شاه‌آبادی بیشترین کار را در این زمینه انجام داده بودند، لذا درس‌شان از همه معروف‌تر بود. البته برخوردی با هم نداشتند، چون جنبه فقاهت و اصول مرحوم شاه‌آبادی کمتر از آن‌ها نبود، بلکه برتر از همه بود؛ به علاوه دارای جنبه فلسفه و عرفان هم بودند، ولی بقیه آقایان علما، اگر هم از این دو موضوع سررشته‌ای داشتند، چیزی ابراز نمی‌کردند.
راوی: آقا محمدصادق شاه‌آبادی
[1] سید ابوالحسن اصفهانی (۱۲۸۴– ۱۳۶۵ق)، فقیه، ومرجع تقلید شیعیان و نویسنده آثاری همچون وسیلة النجاة (به عربی) و ذخیرة الصالحین (به فارسی). او از شاگردان خاص آخوند خراسانی بود. پس از وفات نائینی و حائری یزدی در ۱۳۵۵ق و آقا ضیاء عراقی در ۱۳۶۱ق، مرجعیت تقلید شیعیان در بخش عمده جهان تشیع در شخص اصفهانی منحصر شد.
[2] محمد حسین غروی نایینی (۱۲۷۶–۱۳۵۵ق/۱۲۴۰-۱۳۱۵ش)، از فقیهان و اصولیان شیعه قرن چهاردهم و از علمای طرفدار نهضت مشروطه. نائینی دانشآموخته حوزههای اصفهان، سامرا و نجف بود و نزد جهانگیرخان قشقایی، میرزای شیرازی، آخوند خراسانی شاگردی کرد. وی پس از محمدتقی شیرازی، به همراه سید ابوالحسن اصفهانی عهدهدار مرجعیت شیعه شد. شهرت علمی نایینی بیشتر به خاطر اصول فقه است. او از شارحان مکتب شیخ انصاری است و سید ابوالقاسم خویی مهمترین شاگردش بود.
[3] نورالله نجفی اصفهانی (۱۲۷۸ق/ ۱۳۴۶ق) مشهور به حاج آقا نورالله نجفی اصفهانی از فقیهان مشروطه‌خواه در اواخر دوره قاجار. او از حامیان و فعالان نهضت مشروطه در ایران بود و در مخالفت با سیاست‌های رضاخان و در اعتراض به قانون نظام اجباری، با گروهی از عالمان اصفهان به قم مهاجرت کرد. وی جزء مؤسسان شرکت اسلامیه، اولین شرکت سهامی در ایران بود. رساله «مقیم و مسافر» از آثار اوست. محمد باقر آقا نجفی اصفهانی پدر او و محمدتقی آقا نجفی اصفهانی برادر اوست. منزل او به خانه مشروطیت در اصفهان تبدیل شده است.
نظرات