سوم [علت از اسباب بیمارکننده مسلمانان] افتراق مسلمین و انفصام خیط اخوت[۱] از میانه آن‌هاست به واسطۀ اختلاط[۲] با اجانب که موجب اضمحلال[۳] هر یک شده معاشاً و معاداً[۴]، حتی آنکه اجتماعات مختلفةالمسالک[۵] موجب ضعف و اختلال است، فضلاً عن الانفراد[۶]؛ و هر چه انفراد و افتراق بیشتر شود، اختلال و انحلال شدت نماید تا […]

برای معرفی یک بزرگواری که در زمان خودش کم‌نظیر بوده، کسانی مثل من خیلی کمتر از آن هستند که بتوانند تمام ابعاد را، حتی یک بُعد را به طور کامل بیان بکنند. یکی از برجسته‌ترین و شاخص‌ترین دانشمندان و بزرگانی که در عصر ما از آثارش و از برکات وجودی‌اش استفاده کرده‌ایم، آیت‌الله محمدعلی شاه‌آبادی […]

صداقت، به تعریفی، یکی بودن حرف و عمل است. هستند کسانی که سخنان زیبا و جذابی گفته و نوشته‌اند، ولی عملاً فاصله‌ای فراوان با آن حرف‌ها دارند. مرحوم آیت‌الله‌العظمی شاه‌آبادی در کتاب شذرات‌المعارف و در فصلی جداگانه، به موضوع «شرکت مخمس» پرداخته‌اند و با بیان ضرورت آن، مبانی و روش راه‌اندازی آن را بیان کرده‌اند. […]

آن استاد بی‌بدلیل عرفان می‌فرماید: «همۀ ارباب صنایع و حِرف و اهل لذات و معاملات و عادات، اعمال خود را به “حضور قلب” انجام می‌دهند، به جهت آنکه قلب دارای محبوب است و لذا متوجه به محبوب خواهد بود و فقط اهل عبادت محروم از قلبند! با آنکه اُسّ اساس پرستش و ستایش بر حضور […]

از هوشمندی‌های عارف فرزانه و محبوب معمار جمهوری اسلامی، توجه ویژه به مقولۀ تهاجم فرهنگی است. موضوع تهاجم فرهنگی نه با این نام، ولی با همین محتوایی که در قاموس سیاسی انقلاب اسلامی متداول است، در اندیشۀ جناب شاه‌آبادی، از سه بُعد مورد عنایت قرار گرفته است: تشخیص، شناخت اسباب و عوامل، و راه‌های مقابله […]

تأسیسات علمی، مذهبی، عرفانی و اجتماعی مرحوم شاه‌آبادی در نوع خود متنوع، خاص و البته تأثیرگذار است. یکی از این بنیانگذاری‌ها ایجاد هیئت مذهبی سیار و خانگی است. آیت‌الله شاه‌آبادی علاوه بر تدریس و جلسۀ وعظ، برای هفته‌ای دو بار سخنرانی دربارۀ معاد، هیئت مذهبی سیار را تشکیل داد. در واقع ایشان بنیانگذار هیئت مذهبی سیار […]

از جلوه‌های قابل تأمل اندیشۀ سیاسی جناب شاه‌آبادی (ره) توجه به کار گروهی و پدید آوردن تشکیلات منسجم در میان مسلمانان است. اگرچه تحزب به معنای مذموم و ضد ارزشی آن، که برای جناح‌بندی و رقابت ناسالم سیاسی و ربودن قدرت از چنگ رقیب کاربرد دارد، از ساحت اندیشۀ عارف مذهبی همچون شاه‌آبادی کاملاً به‌دور […]

[سبب] اول [از اسباب ممرضه مسلمین]، غرور مسلمین به حقانیت خود [است] که منشأ تحویل دادن میدان دعوت است به معاندین، و [همین غرور به حقانیت] موجب قناعت نمودن به اسلام انفرادی و ترک تبلیغات و امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر شده [است]، چنان‌چه غرور به شفاعت، منشأ ارتکاب انواع رذایل اخلاقیه و اقسام معاصی کبیره گردیده […]

دوم [علت از اسباب بیمارکننده مسلمانان] یأس از ظهور سعادت دینی و دنیوی است؛ یعنی هر گاه سنجیده شود سعادت با قوۀ عامله خود، با اینکه اگر خود را از بحر اُجاج غرور[۱] خارج نموده [باشد]، گرفتار چاه پرتباه یأس می‌نماید و خود را متوقف [نموده] و از هر گونه تکلیف، بَری[۲] و عَری[۳] دانسته، […]

[…] کسانی که از نور توحید و ولایت بی‌بهره‌اند، ممکن نیست به نور شفاعت نایل شوند، و اهل معاصی نیز اگر کدورت معاصی آن‌ها را زیاد فرا گرفته باشد، ممکن است پس از مدت‌های مدیدی به شفاعت نایل شوند. از پیغمبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله نقل شده است که فرمود: «من ذخیره کردم شفاعت خود را برای […]