چه بسا به خاطر عارف یا فیلسوف بودن و داشتن این اسماء و عناوین، در ذهن این‌چنین تداعی بشود که چنین شخصیت‌هایی کاری به سنت ندارند و از دستورات دینی تبعیت نمی‌کنند؛ برای خود مسلک و روش خاصی دارند که ارتباطی به شریعت ندارد. شاید این تداعی، به خاطر کسانی باشد که اسم عارف بر […]
اشاره: آیت‌الله میرزا محمدعلی شاه‌آبادی، استاد عرفان و اخلاق حضرت امام، دارای ابعاد شخصیتی مختلف بود. آیت‌الله شاه‌آبادی به عنوان یک مرجع تقلید صاحب رساله، که وجهه فقاهتی و اصولی‌شان کمتر مورد توجه قرار گرفته، در حوزه فقه و اصول از چهره‌های نامدار عصر خودشان بودند و در حوزه عرفان نظری و عرفان عملی شخصیتی صاحب […]
«در حوزه که بودم احساس می‌کردم گمشده‌ای دارم که برای یافتن آن تلاش می‌کردم. روزی مرحوم حاج آقا محمدصادق شاه‌آبادی به من گفت: «اگر گمشده‌ات را می‌خواهی، در فلان حجره نشسته است.» گفتم: «چه کسی را می‌گویی؟» گفت: «حاج‌آقا شاه‌آبادی.» به حجره رفتم و از ایشان تقاضا کردم که یک درس فلسفه با ایشان داشته […]
عارف کامل س: جناب آقای دکتر گوهری، با سپاس فراوان از جنابعالی که در این مصاحبه شرکت کردید تا در مورد عرفان نظری و عملی حضرت آیت‌الله شاه‌آبادی (رحمت‌الله‌علیه) سخنانی را بیان نمایید، خواهشمند است در ابتدا راجع به معرفی بیشتر این استاد فرزانه و فیلسوف عالی‌مقام توضیحاتی بفرمایید. ج: حضرت آیت‌الله شاه‌آبادی را به‌حق […]
در دفتر اول مثنوی، آمده است: غرق حق خواهد که باشد غرق‌تر / همچو موج بحر جان زیر و زبر زیر دریا خوش‌تر آید یا زبر؟! / تیر او دلکش‌تر آید یا سپر؟! ولی آرزومندان به کناری می‌نشینند و حسرت غرقه شدن را می‌کشند و عمرشان تنها در بازی الفاظ طی می‌شود که: زیر دریا […]
از دیدگاه عرفای اسلامی، مقصود از ریاضت ترک کامل مواهب دینی و مادی، گوشه‌گیری و نابود کردن کامل بدن نیست، بلکه ریاضت برنامه‌ای است برای کنترل نفس و استفاده از آن به عنوان مرکب و وسیله‌ای برای پیمودن راه کمال. حضرت آیت‌الله شاه‌آبادی نیز در عین اینکه توصیه به ریاضت نموده و می‌فرمایند: «آن وقتی […]
س: همان‌‌طوری که مستحضر هستید، در ساحت عرفانی ما، به‌ویژه در سنن، علی‌‌الخصوص عرفان و فلسفه، بحث مکتوم بودن مطرح بوده است و اینکه خیلی از تعالیم را در حقیقت مکتوم می‌‌کردند و در پنهان به افراد خاص تعلیم می‌‌کردند. حتی در تعابیر دینی و شریعتی ما داریم که مَحرم سرّ را می‌‌جستند و به […]
در عرفان آنچه که مورد اهتمام ایشان و شاگردان‌شان بود، عرفان نظری نبود. از نظر وی عرفان نظری مثل سایر دروس، مشتی اصطلاح بود و عرفانی که مقدمه پیشرفت روح است، عرفان عملی است. عرفان عملیِ وی مافوق عرفان نظری‌اش بود؛ هرچند در عرفان نظری هم سرآمد بود و به نقل مرحوم امام، مطالب نظری […]
خیلی‌ها مدعی عرفان هستند می‌خواهم مطلبی بگویم، و آن این است که اینجا مسئلۀ شخص نیست، مسئلۀ اثر عرفان است و از همین‌جا باید به محتوای عرفان پی برد. خیلی‌ها مدعی عرفان هستند، عرفان هم نمی‌شود اندازه‌اش را گرفت و به کسی بگوییم چقدر عارف است. هر کسی می‌تواند یک مقداری عارف باشد و به […]
عشق حق در تمام ذرات عالم ساری و جاری است و نشانه آن، حرکت و عدم سکون عالم است. از مکان تا زمان، از ریزترین‌ها چون الکترون‌ها تا عظیم‌ترین‌ها مانند کهکشان‌ها، همه در حال جنبش و دگرگونی است؛ تغییر و تحولی که رو به پیشرفت و تعالی است. حرکتی که خود از قوانین تغییرناپذیر الاهی […]
